İznik'te yıllardır aranan kayıp Senato sarayının ilçenin Arabacı sokakta bulunan yapı olduğu iddia edildi.
İznik eski müze müdürü Taylan Sevil, M.S 350'lerde yapılan 1. konsül toplantısının gerçekleştiği ve bugün İznik'in her köşesinde aranan Senato sarayının Mustafa Kemal Paşa mahallesi Arabacı sokakta olduğunu ifade etti.
"SENATO SARAYI BURASIDIR"
Taylan Sevil, "İhtimal değil, kesinlikle 1'inci konsül toplantısının yapıldığı saray yeri burasıdır. Burada gördüğümüz sadece üst yüzey kalıntısıdır. Bu yapının kolları Bağkur Evleri'ne kadar gitmektedir. İstanbul üniversitesi Sanat Tarihi bölümü başkanı Ara Altun, burada çok yıllar önce bir temizleme çalışması başlatmıştı. Yapılan çalışmalar da Saray kalıntıları ortaya çıkarıldı."
"ÇALIŞMA BAŞLATILINCA KANITLANIR"
Sevil, "Kalıntıların bulunduğu alanda çalışmalar yeniden başlarsa burasının Senato Sarayı olduğu apaçık ortaya çıkacaktır. Arabacı sokakta ortaya çıkarılan kalıntılar, Bağkur evleri ve göl istikametine doğru büyük bir alana yayılmaktadır. Muhtemel kalıntı olan yerler de zaten 1. derece tescilli durumdadır. Tarihi kalıntıların üzeri bugün ardiye görünümünde. 1. derece sit olmasına rağmen korunmakta güçlük çekiyor. Etrafındaki çöpler, tarihi alanın görselliğini de etkiliyor. Yıllar önce de bu kalıntıların İstanbul Kapı denilen anıtsal yapıya ve etrafındaki diğer kiliselere çok yakın olduğunu, ayrıca bu kalıntıların yine Soğuk Kule'ye kadar uzanmakta olduğunu dile getirmiştim." dedi. 1950'li yıllarda İznik için hazırlanan broşürlerde, maalesef yanlış bilgiler kullanıldığı için sahildeki yani İnciraltı diye bilinen mevkii Senato sarayı olarak bilinmekte. Bu yanlış bilgi yıllardır kullanılmakta.
"SENATO SARAYI İNCİRALTI MEVKİİNDE DEĞİL"
Diğer bir yandan 2010 yılında İznik'te yapılan Uluslararası Senato Sarayı Çalıştayında da benzer iddialar yapılmıştı.
Çalıştayda söz alan İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Bizans Sanatı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ara Altun, ilçede yerel halkın Senato Sarayı'nın yeri ile ilgili bazı iddialarının doğru olmadığını ifade etmiş, yerel halka göre Senato Sarayı'nın İznik Gölü kıyısında bulunan İnciraltı mevkiinde bulunduğu inancı olduğunu anlatan Prof. Dr. Ara Altun, "Yapılan araştırmalara göre bu doğru değil. Çünkü 325 yılındaki İznik Konsil'ine 328'i piskopos olmak üzere yaklaşık 500 kişinin katıldığı düşünülüyor. Üniversite olarak 2005 yılının Ağustos ayında İznik ile ilgili bir rapor hazırladık. Raporda yapılan araştırmalara yer verdik. Araştırmalara göre Senato Sarayı ifadesine hiç rastlamadık. Konsil'in toplandığı yer, sarayın salonu olarak geçiyor. Yarım daire şeklinde bir salonda oturan 500 kişinin bulunduğu mekan büyük bir yer olmalı. Saray ve piskoposluk yerlerini, bir merkez olarak ele alırsak büyük bir yerleşim alanı ortaya çıkıyor. Bu büyüklükteki Senato Sarayı'nın, ilçe merkezini doğusunda, şimdiki Bağkur Konutları'nın arkasındaki bölgede olması ihtimali güçleniyor" diye konuşmuştu.
Tüm bu bilgiler ışığında burada yapılacak çalışma sonrasında ortaya çıkarılacak Senato Sarayı ile , cami yaparak Ayasofya'yı, demir perde ile örttüğümüz Bazilika ile kaybettiğimiz yabancı turistleri belki geri kazanabiliriz.
