İznik'te Helenistik çağa ait tek örnek olan yöre halkının "Berber Kaya" olarak adlandırdığı Kral mezarları grubuna giren dev ölçülü lahit koruma altına alınıyor.
İznik Kaymakamlığı tarafından başlatılan çalışma da kentin doğusundaki Abdülvahap Tepesi'nin güneybatı yamacında yer alan, tek bir kaya kütlesinden yontularak yapılmış, büyük bir oda biçimindeki mezar anıtının zemininde mezarlar yer aldığı tahmin edilmekte.
İznik'te Helenistik çağa ait tek eser olan tarihi Lahit'in, üçgen alınlıklı, kırma çatılı olduğu, üzerinde sade işçilikli dekoratif bezemeler, silmeler ve kabartma kalkan göbeği gibi motifler bulunmaktadır. "Berber Kaya" olarak adlandırdığı devasa boyuttaki bu mezarın genişliği 4.38 m. yüksekliği 3. 90 m. ve uzunluğu da 5 metreden oluşmakta.
Oğlundan kaçarken İznik’e sığınan ve burada öldürülen Bithynia kralı II. Prusias (M.Ö. 185-149) için 149’da yapıldığı öne sürülen bu mezar, kara yoluyla gelen seyyah ve ressamların dikkatini çekmiş ve bütün İznik manzaralarında tarih boyunca ön planda gösterilmişti. Ne yazık ki başka benzeri olmayan bu eski eser söylenildiğine göre define arayıcılarının tahribi sonunda 1953 yılında tamamen parçalanarak dağılmıştır.
TEK PARÇASI 30 TON
Bursa Röleve ve Anıtlar Müdürlüğü'nün hazırlayıp Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne sunduğu raporda, Anıt mezarın yol seviyesinden yaklaşık 30-40 metre aşağıda olduğu, tek parçasının yaklaşık 30 ton ağırlığında olduğu belirtildi. Kırılan ve parçalara ayrılan Lahitin kaldırılıp taşınabilmesi için büyük tonajlı iş makinesine ihtiyaç duyulduğu ancak, makinenin bu seviye ye indirilip çalıştırılmasının da mümkün olmadığı belirtildi. Bu nedenle tarihi Lahitin yerinde korunmasına karar verilerek üzerinin çelik konstrüksiyonla kapatılmasına karar verildi.
Konu ile ilgili olarak İznik Kaymakamı Hüseyin Karameşe; " İznik'in tarihi yapılarını ortaya çıkarmak üzere başlattığımız kültür envanteri çalışmalarımız devam ediyor. Bu çalışmalar sonrasında İznik, sahip olduğu tarihi zenginliğini farkına varacak. Hedefimiz İznik'teki tüm tarihi yapıların ayağa kaldırılması ve İznik turizmine kazandırılmasıdır." diye konuştu.